Βασίλης Μπρακατσούλας
Αντιστασιακός, Νομικός, Συγγραφέας, π. Βουλευτής,
Συμπρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα
Τον Μανώλη Γλέζο τον γνώρισα λίγες μέρες μετά τις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950, κατά τις οποίες μειοψήφησε ο στρατηγός Πλαστήρας. Ήμουν τότε εικοσιενός ετών, τριτοετής φοιτητής της Νομικής Αθηνών και Γ.Γ. της Δημοκρατικής Αριστερής Νεολαίας (ΔΑΝ) του κόμματος Δημοκρατικών Αριστερών του Γιάννη Σοφιανόπουλου. Τότε ο δικηγόρος Γιάννης Λυμπερόπουλος, από την Κόνιτσα, στέλεχος του κόμματος Σοφιανόπουλου, με παρακάλεσε να επισκεφτώ στις φυλακές Αβέρωφ και να μιλήσω με τον Θάνη Πασπαλιάρη, έναν από τους δεκάξι ΕΠΟΝίτες (μεταξύ των οποίων οι Νίκος Παράς, Κική Βουδούρη, Άννα Περιακή κ.α.), που καταδικάστηκαν σε θάνατο και απειλούνταν η εκτέλεσή τους. Μίλησα με το Θάνη και αμέσως κινητοποιηθήκαμε, συλλέξαμε υπογραφές διαμαρτυρίας, ζητώντας να μην εκτελεστούν. Η κίνηση αυτή και οι έντονες διαμαρτυρίες των μανάδων των καταδικασμένων στον πρεσβευτή της Σοβιετικής Ένωσης στην Αθήνα και στους ξένους δυτικούς ηγέτες, είχαν ως αποτέλεσμα να παρέμβει ο εκπρόσωπος της ΕΣΣΔ Βισίνσκι στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και εκείνος στην ελληνική κυβέρνηση με αίτημα να ματαιωθεί η εκτέλεση. Στη δεύτερη συνάντησή μου με το Θάνη, με παρακάλεσε εκείνος να γνωρίσω τον Μανώλη. Κατά τη συνάντησή μας, διαχωριζόμενοι από το σύρμα της φυλακής, με διακατείχε δέος.
Το 1951 με πρωτοβουλία του Γιάννη Πασαλίδη ιδρύεται η ΕΔΑ, η οποία συμμετέχει στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου στις οποίες εκλέχθηκαν βουλευτές οι φυλακισμένοι στις φυλακές Αβέρωφ Μανώλης Γλέζος και Μάνθος Τσιμπουκίδης και οι εξόριστοι στον Άη Στράτη Κώστας Γαβριηλίδης, Στέφανος Σαράφης, Μανώλης Πρωιμάκης, Νίκος Τσόχας, Ηλίας Ηλίου και άλλοι. Το εκλογοδικείο όμως ακύρωσε την εκλογή όλων των φυλακισμένων και εξόριστων, με αποτέλεσμα να εκλεγούν βουλευτές οι αναπληρωματικοί του ψηφοδελτίου: Αντώνης Μπριλάκης, Βασίλης Ευφραιμίδης και άλλοι.
Στη διάρκεια αυτών των ημερών ο Μανώλης κήρυξε απεργία πείνας με αίτημα την επιστροφή από την εξορία και την απόλυση από τη φυλακή των εκλεγμένων βουλευτών. Εμείς, δε, οι νεολαίοι συγκεντρώναμε υπογραφές και θυμάμαι ότι προσεγγίσαμε πολλούς, όπως τον Παπανούτσο, τον καθηγητή της Φιλοσοφικής Θεσσαλονίκης Χαράλαμπο Θεοδωρίδη και άλλους. Η κυβέρνηση όμως δεν ικανοποίησε το αίτημα της απόλυσης των φυλακισμένων αλλά δέχθηκε την επιστροφή των εξόριστων βουλευτών και ο Μανώλης διέκοψε τελικά την απεργία πείνας, η οποία κράτησε ένα μήνα, με πολλές επιπτώσεις στην υγεία του.
Με τον Μανώλη συνεχίσαμε να έχουμε συνεργασία στο πλαίσιο της ΕΔΑ, της οποίας εκλέχθηκα βουλευτής το 1958. Ο Μανώλης είχε την ευθύνη του οργανωτικού. Τα πάντα περνούσαν από τα χέρια του αλλά λειτουργούσε με δημοκρατικό πνεύμα και συλλογικότητα. Πέραν της αποτελεσματικής άσκησης των οργανωτικών του καθηκόντων ο Μανώλης αποτελούσε για όλους μας σημείο αναφοράς και στη χάραξη της στρατηγικής και της τακτικής της ΕΔΑ, συνολικά της πολιτικής μας δράσης.
Με την κήρυξη της Χούντας το 1967 συναντηθήκαμε κρατούμενοι στη Γυάρο και στις αρχές του 1968 στο Παρθένι της Λέρου, όταν μεταφέρθηκα εκεί μετά την αποφυλάκισή μου από τις φυλακές της Αίγινας. Ο Μανώλης αξιοποιούσε δημιουργικά το χρόνο της εξορίας διαβάζοντας συγγράμματα επί πολλών επιστημονικών πεδίων, ενώ εφάρμοσε και δίδαξε τη βιβλιοθηκονομία δημιουργώντας ένα πρωτοποριακό σύστημα δανειστικής βιβλιοθήκης των συνεξόριστων.
Τον Αύγουστο του 1968 η ΕΣΣΔ εισέβαλε στην Τσεχοσλοβακία ανατρέποντας τον Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ γιατί εφάρμοζε σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο. Ο Μανώλης αποδοκίμασε την σοβιετική επέμβαση από τους πρώτους. Το ίδιο έπραξα κι εγώ και η πλειοψηφία των κρατουμένων του στρατοπέδου στο Παρθένι Λέρου.
Μετά την πτώση της Χούντας συνυπήρξαμε και πάλι με το Μανώλη στην ΕΔΑ. Το 1978 ο υποφαινόμενος εντάχθηκα στο ΠΑΣΟΚ, το δε 1981 έθεσα υποψηφιότητα ως βουλευτής στην πατρίδα μου Καρδίτσα καταλαμβάνοντας τη θέση του πρώτου επιλαχόντος. Με το ΠΑΣΟΚ συνεργάστηκε αργότερα ο Μανώλης, εκλεγόμενος βουλευτής Α’ Αθήνας το 1981, ενώ προσχώρησαν ή συνεργάστηκαν και άλλοι της Αριστεράς, όπως ο Θόδωρος Κατριβάνος, που επιλέχθηκε ως Νομάρχης Αθήνας.
Από το 1987 έως το 1989, την περίοδο που ο υποφαινόμενος ήταν Γ. Γ. Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, είχαμε συνάντηση στο χωριό του Μανώλη, τ’ Απεράθου Νάξου. Κατά τη μετάβασή μου εκεί με το γιο μου Αναστάση είχαμε συγκινητικό διάλογο με τον κοινοτάρχη Μανώλη Γλέζο.
Αργότερα, στη συνάντησή μας μνήμης του Αντώνη Μπριλάκη, που έλαβε χώρα στην αίθουσα της Παλιάς Βουλής και στην οποία ο Μανώλης υπήρξε ομιλητής, γνώρισα τον συναγωνιστή του Μανώλη στο ηρωικό κατόρθωμα της Ακρόπολης Απόστολο Σάντα.
Περί το 2010, ως πρόεδρος της Πανελλήνιας Οργάνωσης Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης εντάσσομαι ενεργά στο Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης Γερμανικών Οφειλών, του οποίου προέδρευε ο Μανώλης, συμμετέχοντας έκτοτε στη Γραμματεία του Συμβουλίου. Έζησα ξανά από κοντά τον Μανώλη και θαύμασα την ομαδικότητα, την ανοχή του στη διαφορετική άποψη, την ιώβειο υπομονή του, την πίστη του στο δίκαιο του αγώνα, την αισιοδοξία του για το νικηφόρο αποτέλεσμα.
Μία από τις τελευταίες μας συναντήσεις υπήρξε αυτή στην αίθουσα του ΔΣΑ (Μάιος 2018) στην οποία τιμήθηκα για τα εξήντα χρόνια από την εκλογή μου ως βουλευτής της ΕΔΑ. Ο Μανώλης με συγκίνησε διότι σηκώθηκε άρρωστος από το κρεβάτι του και με τίμησε με την παρουσία και τη ζεστή του ομιλία.
Ο Μανώλης υπήρξε υπέροχος άνθρωπος, ειλικρινής φίλος, εμπνευσμένος ηγέτης, ταλαντούχος συγγραφέας, άριστος οικογενειάρχης, τρυφερός σύζυγος, πατέρας και παππούς. Θα συνεχίσουμε αταλάντευτα στο δρόμο του για τη δικαίωση της Αντίστασης και της θυσίας του λαού μας!
Πηγή: Το κείμενο δημοσιεύθυκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας “ΤΑ ΝΕΑ” στις 22 Απριλίου 2020.
Αρχική δημοσίευση στις: Απρ 23, 2020
