Δρ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης
Πανεπιστημιακός, Συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα
Η Εκκλησία της Κρήτης στην πρώτη γραμμή του αγώνα για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις!
Καταλύτης μίας ευρύτερης αλλαγής και προπομπός σημαντικών εξελίξεων στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών είναιη απόφαση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, της 18ης Νοεμβρίου 2024, υπέρ των Γερμανικών Αποζημιώσεων! Η Εκκλησία της Κρήτηςαπαντά στην ανυπόστατη δήλωση του Γερμανού Προέδρου ότι, τάχα, το θέμα «έχει νομικά κλείσει», τάσσεται αναφανδόν υπέρ της διεκδίκησης των Γερμανικών Αποζημιώσεων, συγχαίρει τον Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιο για την εθνικά υπεύθυνη στάση του και ανακοινώνει συγκεκριμένες ενέργειες δίνοντας μία ισχυρή ώθηση στον εθνικό και δημοκρατικό αγώνα για Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση!
Τρεις Κυριακές πριν, το άρθρο μας στην Κόντρα της Κυριακής είχε τον χαρακτηριστικό τίτλο: «… Ημείς οι ζώντες οι περιλειπόμενοι…» (με αναφορά στην πρώτη Επιστολή Παύλου προς Θεσσαλονικείς) και υπότιτλο: «Απέτυχε η απόπειρα δολοφονίας της μνήμης στην Κάντανο». Και κλείναμε το άρθρο ως εξής: «Η Κάντανος μίλησε! Η Κρήτη μίλησε! Τίποτα δεν είναι πλέον το ίδιο μετά την επίσκεψη του Γερμανού Προέδρου». Φαίνεται ότι η πρόβλεψή μας αυτή δικαιώνεται πολύ γρήγορα αν λάβουμε υπόψη την απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης! Πιο συγκεκριμένα η Εκκλησία της Κρήτης αποφάσισε:
- «να δημιουργήσει ένα «Κέντρο Μνήμης» για την πλήρη καταγραφή και ενιαία συγκέντρωση των ονομάτων των θυσιασθέντων, κληρικών και λαϊκών, σε ολόκληρη την Ελλάδα και δη στην Κρήτη και να καταρτίσει ένα «κώδικα θυσιών» της Γερμανικής Κατοχής στη Μεγαλόνησο».
- «Να δημιουργήσει κατάλογο θυσιασθέντων κληρικών και μοναχών στην Ελλάδα και δη στην Κρήτη» κατά την Γερμανική Κατοχή καθώς και «να τελέσει Συνοδικό Μνημόσυνο γι’ αυτούς και να κατασκευάσει ειδική πλάκα με τα ονόματα των εκτελεσθέντων και φονευθέντων κληρικών και μοναχών της Εκκλησίας της Κρήτης από τη Γερμανοκατοχή των Ναζί, η οποία θα τοποθετηθεί σε κατάλληλο χώρο, γύρω από τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά».
- «Να τελέσει Συνοδικά Μνημόσυνα στην Κρήτη, σε τόπους που έχουν χαρακτηρισθεί από την Πολιτεία ως μαρτυρικοί οικισμοί, ένεκα των θηριωδιών των Ναζί Γερμανών».
- Να εκδώσει «ειδικό τόμο του περιοδικού της Ιεράς Συνόδου, εις μνήμην των θυσιασθέντων κατά τη γερμανοκατοχή».
Ιδιαίτερη σημασία έχει, επίσης, η απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης «να ζητήσει από αρμόδιους φορείς τα υπάρχοντα στοιχεία και την πορεία των Γερμανικών επανορθώσεων». Ένα σαφές δείγμα της ολόψυχης στήριξης της Ιεράς Συνόδουστον ιερό αγώνα της διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών και αξιώνουν την απόδοση Δικαιοσύνης! Τέλος η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε «να καλέσει τους Κρήτες να διατηρούν άγρυπνη την εθνική τους συνείδηση, να κρατούν ζωντανή την ταυτότητα και την ιστορική τους μνήμη και να μη λησμονούν τους αδούλωτους αγωνιστές εναντίον της φρικτής Γερμανοκατοχής, αυτούς πού αντιστάθηκαν αιματοκυλίσθηκαν και υπέφεραν τα πάνδεινα για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».
Η σπουδαία αυτή πρωτοβουλία δεν είναι κεραυνός εν αιθρία αλλά αποτελεί συνέχεια της εξαιρετικά επιτυχημένης υποδοχής που επεφύλαξε το κίνημα διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών στον Πρόεδρο της Ο.Δ. της Γερμανίας κ. Σταϊνμάιερ κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην μαρτυρική Κάντανο. Τα σκληρά αλλά δίκαια λόγια που άκουσε ο κ. Στάινμαγιερ από τους επιζώντες της Κατοχής, η ανάρτηση του πανώ «Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση», τα αγωνιστικά συνθήματα των πολυπληθών παρισταμένων («Δικαιοσύνη! Δικαιοσύνη!», «Δεν υποχωρούμε αν δεν δικαιωθούμε», κ.α.) και η καταλυτική παρέμβαση του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου κ. Αμφιλοχίου έθεσαν τον Πρόεδρο της ΟΔΓ ενώπιον των ιστορικών ευθυνών της χώρας του. Τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείαςαποδείχθηκαν αδύναμα μπροστά στη φλόγα του λαού της Κρήτης για Μνήμη και Δικαιοσύνη, που μετέτρεψε τη σχεδιαζόμενη «φιέστα» σε φιάσκο και την προσδοκώμενη άφεση αμαρτιών στη Γερμανία για τα τερατώδη εγκλήματα του Γ’ Ράιχ στην Ελλάδα σε αγωνιστική επαναφορά στο προσκήνιοτου ζητήματος των γερμανικών οφειλών!
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον Πρόεδρο και τα μέλη της Ιεράς Συνόδου για την απόφασή τους αυτή! Άλλωστε, είναι γνωστή η ευαισθησία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ευγενίου Β’, ο οποίος, ως Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, πήρε καθαρή στάση απέναντι στην πρόκληση του υβριστή της Μάχης της Κρήτης και της Εθνικής Αντίστασης Χάιντς Ρίχτερ. Ενώ, παράλληλα, δίνει το παρών σε εκδηλώσεις Μνήμης και Δικαιοσύνης, εκπέμποντας ένα νηφάλιο αλλά αιχμηρό λόγο συνδέοντας εύστοχα την υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας με την διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών. Είναι επίσης γνωστή η ευαισθησία πολλών μελών της Ιεράς Συνόδου για το ζήτημα, όπως, π.χ., του Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Μακαρίου, που τον Φεβρουάριο του 2018 ενώπιον της κας Κλώντια Ροτ, τότε Αντιπροέδρου της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής και σήμερα Υπουργού της ΟΔΓ, έθεσε ξεκάθαρα και παραστατικά το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων. Αλλά και όλων των μελών της Ιεράς Συνόδου, τη θετική στάση των οποίων θα αναδείξουμε εν καιρώ.
Η ιστορική αυτή απόφαση της Εκκλησίας της Κρήτης τιμά τη γενναία στάση αρκετών Ιεραρχών και, κυρίως, απλών κληρικών κατά την Κατοχή. Αν και κάθε άλλο παρά έλειψαν οι επονείδιστες πράξης συνεργασίας Ιεραρχών με τους κατακτητές, οφείλουμε να μνημονεύσουμε τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρύσανθο, που αρνήθηκε να κάνει δοξολογία για την είσοδο της Βέρμαχτ στην Αθήνα αλλά και αρνήθηκε να ορκίσει τη δωσιλογική «κυβέρνηση» Τσολάκογλου. Τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, που αν καιτοποθετήθηκε πραξικοπηματικά από τους Γερμανούς στη θέση του ανεπιθύμητου Χρύσανθου, εντούτοις κι αυτός ανέπτυξε πατριωτική δράση: οργάνωσε συσσίτια, έσωσε με κίνδυνο της ζωής του πολλούς Έλληνες από το εκτελεστικό απόσπασμα και κατέβαλλε αγωνιώδεις προσπάθειες να γλιτώσει τους Έλληνες Εβραίους από τα στρατόπεδα θανάτου στέλνοντας δύο ιστορικής σημασίας υπομνήματα στους Γερμανούς, τα οποία συνυπέγραφαν οι εκπρόσωποι του πνευματικού και παραγωγικού κόσμου της χώρας. Ιστορική θα μείνει η απάντησή του στον Γερμανό Στρατηγό Στροπ, που τον απείλησε με τουφεκισμό όταν έλαβε το υπόμνημα: «Οι Ιεράρχες της Ελλάδος δεν τουφεκίζονται. Απαγχονίζονται. Σας παρακαλώ να σεβαστείτε την παράδοση αυτή!»…
Τιμούμε τον Μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσόστομο που μαζί με τον δήμαρχο Λουκά Καρρέρ αντιμετώπισαν με ασύλληπτο θάρρος τους ναζί και κατόρθωσαν να σώσουν όλους τους Εβραίους αδελφούς μας στη Ζάκυνθο. Δεν ξεχνάμε τους Μητροπολίτες του ΕΑΜ, τον Κοζάνης και Σερβίων Ιωακείμ, Αντιπρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου της ΠΕΕΑ και πνευματικό ηγέτη του ΕΑΜ, τους Μητροπολίτες Ηλείας Αντώνιο, Σάμου Ειρηναίο, Χίου, Ψαρών και Οινουσών Ιωακείμ. Καθοριστική ήταν, επίσης, η συμβολή της Παγκληρικής Ένωσης Ελλάδας στη συσπείρωση του κατώτερου κλήρου στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης.
Οφείλουμε να μνημονεύσουμε τον Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο της Μητροπόλεως Κρήτης και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ευγένιο Ψαλιδάκη, που με την αποφασιστική του παρέμβαση στις 25-9-1943, μαζί με τον Επίσκοπο Πέτρας Διονύσιο Μαραγκουδάκη και εκπρόσωπο του Ερυθρού Σταυρού, απελευθέρωσαντους εκατοντάδες ομήρους που κρατούσαν οι Γερμανοί στο Γυμνάσιο της Άνω Βιάννου κι έτσι δεν θρηνήσαμε κι άλλα θύματα μετά την εν ψυχρώ δολοφονία των υπερτετρακοσίων αμάχων στο Ολοκαύτωμα των χωριών της Βιάννου και της Δυτικής Ιεράπετρας.Πολλούς ακόμη Ιεράρχες και χιλιάδες απλά μέλη της Εκκλησίας, κληρικούς και λαϊκούς, που έδωσαν τα πάντα στον αγώνα για τη Λευτεριά, όπως Τον παπά-Ανυπόμονο, τον Αρχιμανδρίτη Γερμανό Δημάκη, που πολέμησε στο πλευρό του Άρη Βελουχιώτη. Τον παπά στο Κομμένο που προέταξε τον σταυρό το πρωί της 16ης Αυγούστου 1943 και οι Γερμανοί τον εκτέλεσαν. Τους ιερείς στη Βιάννο, τη Μουσιωτίτσα, το Δίστομο, τα Καλάβρυτα, τον Χορτιάτη, τα Κερδύλλια, την Κλεισούρα, τα Ανώγεια, την Κάντανο, σε όλη την Ελλάδα, που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν μαζί με τον υπόλοιπο λαό για την ελευθερία και την εθνική μας ανεξαρτησία.
Σε πείσμα της μοιρολατρίας κάποιων καλοθελητών, ο αγώνας της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών λαμβάνει, πλέον, ευρύτερο χαρακτήρα ενώνοντας το Λαό και ολόκληρο το Έθνος! Ελπίζουμε ότι και η Εκκλησία της Ελλάδος θα προχωρήσει σε ανάλογη πρωτοβουλία, επικαιροποιώντας την προ δεκαπενταετίας απόφασή της. Αξιώνουμε η πολιτική τάξη της χώρας μας να σταθεί, επιτέλους, στο ύψος των περιστάσεων! Εμείς, πάντως, δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να δικαιωθούμε!
Πηγή: Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Κόντρα» την 1η Δεκεμβρίου 2024.
