Ελληνική Πρωτομαγιά, πολλαπλή γιορτή, μέρα απεργίας, Μέρα μνήμης, μέρα θυσίας. Στο νου και την ψυχή οι σκέψεις, τα συναισθήματα αναπολούν την ιστορία του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας, που κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες μέρες αργότερα, με την επέμβαση της αστυνομίας και των μπράβων της, η εργατική πρωτομαγιά. Ο νους στέκεται ευλαβικά στο θυσιαστήριο της Καισαριανής και σε κείνη την αιματοβαμμένη πρωτομαγιά του 1944 κι αφουγκράζεται το κροτάλισμα των πολυβόλων, ανακατεμένο με τις φωνές των 200 παλικαριών πέφτοντας… «ελευθερία, θα νικήσουμε…».
Οι Μάηδες οι ήλιοι των νησιών μας περνούν σαν σε ταινία μπροστά από τα μάτια της μνήμης… Οι Κυκλαδίτες αγωνιστές που θυσιάστηκαν πέφτοντας απ’ το βόλι του κατακτητή, στην Καισαριανή, στην Κοκκινιά, στους τόπους θυσίας των νησιών, στη Σαντορίνη, στη Μήλο, στην Πάρο, στη Νάξο.
Η Αθηνά, η Διαμάντω, ο Νικόλας, ο Αυγουστίνος, ο Στεφανής, ο Δαμίγος, ο Φραγκιός, ο Νίκος Γλέζος.
Σαράντα ήρωες Κυκλαδίτες πέσαν ορθοί…χωρίς να τους δέσουν τα μάτια
«ψηλά το κεφάλι πατριώτες, δεν γνωρίζω κανένα» φώναξε η ηρωίδα της Κοκκινιάς από τη Σέριφο η Διαμάντω Κουμπάκη, που την έσυραν στην πλατεία της Οσίας Ξένης μισολιπόθυμη απ’ τα βασανιστήρια, για να καταδώσει τάχατες τους συναγωνιστές της.
Μα δεν λύγισε κι οι ναζί την οδήγησαν στη μάντρα και την εκτέλεσαν μαζι με τη συναγωνίστριά της ναξιώτισσα Αθηνά Μαύρου.
Σαράντα ήρωες-ηρωίδες απ’ τα νησιά μας σπεύσαν στο προσκλητήριο της πατρίδας, Πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της Λευτεριάς στα χρόνια της κατοχής, κάποιο Μάη, κάποια μέρα της Άνοιξης, κάποιαν αυγή κατασκοτεινή λίγο πριν ξημερώσει η Λευτεριά.
ΝΑΞΟΣ: Γιάννης Ααρών, Νικόλας Ανωμερίτης, Νίκος Γλέζος, Μιχάλης Καραβέλας, Δημήτρης Κεραμιώτης, Γιάννης Κεραμιώτης, Κωσταντής Κοττάκης, Κωσταντής Κουφόπουλος, Μανώλης Μανωλάς, Αθηνά Μαύρου, Μιχάλης Μπαρδάνης, Αντώνης Ναυπλιώτης, Γιώργης Τζαννετής-Τραμπάκουλας, Στεφανής Τσάφος, Αυγουστής Κάτσαρης.
ΠΑΡΟΣ: Νικόλας Στέλλας
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ: Στέφανος Καζούλης, Δημήτρης Δαμίγος, Νίκος Δαμίγος, Μάρκος Σιγάλας, Αντώνης Καφούρος, Νικήτας Χάλαρης
ΜΗΛΟΣ: Βασίλης Ψαθάς, Παντελής Ψαθάς, Κωσταντής Ψαθάς, Κωσταντής Νίνος, Βαγγέλης Ξυδούς, Αντώνης Ραπανάκης, Στέλιος Βήγος, Φραγκιός Βήχος, Θεμιστοκλής Μάλλης, Ψαρράς Βήχος, Γιάννης Μαρκαντώνης, Πέρρος Κυρίτσης, Αντώνης Καμπουράκης, Αντώνης Βήχος.
ΣΕΡΙΦΟΣ: Διαμάντω Κουμπάκη
ΣΙΦΝΟΣ: Στέλιος Σκλάβαινας-Καισαριανή, Πρωτομαγιά 1944
Νίκος Λεβογιάννης
